Giới Thiệu 139 Kinh Điển Phật Giáo
Hán dịch: Thích Ấn Hải, Thích Nguyện Quỷnh
Việt dịch: Thích Viên Lý
Viện Triết Lý Việt Nam và Triêt Học Thế Giới xuất bản 1999
Trong suốt thời gian 45 năm, từ lúc giác ngộ năm 35 tuổi cho tới khi nhập diệt
năm 80 tuổi, Đức Phật Thích Ca đã thuyết giảng giáo lý của ngài một cách liên
tục. Lời giảng của ngài được ứng dụng tùy theo khả năng lănh hội và hoàn cảnh
của người nghe, giống như phương thuốc được ứng dụng thích hợp với nhu cầu của
bệnh nhân. Kết quả là những kinh điển ghi chép lại ngôn giáo của ngài đã đạt
tới số lượng rất lớn.
Sau khi Đức Phật nhập diệt, các đệ tử tiếp tục truyền bá giáo lý của ngài trong
nhân gian. Đồng thời, để bảo đảm giáo lý của ngài một cách trung thực cho hậu
thế, họ đã gom lại kết tập để soạn thành một tập toàn bộ kinh điển. Họ đã bàn
luận suốt mấy tháng để bảo đảm không có những sai lầm khi nhớ lại những lời giảng
mà các vị thánh tăng đã được nghe từ Đức Phật. Kết quả của công việc đó là toàn
bộ giáo lý được chính thức kết tập, làm căn bản cho những kinh điển được viết
ra sau này.
Lúc đầu, kinh điển Phật giáo gồm hai bộ chính là “kinh” (sutra) và “luật” (vinaya):
“Kinh” ghi lại giáo lý của Đức Phật, “Luật” là những giới luật mà Đức Phật đã
chế định cho hàng tăng nhân tu hành tại các tự viện. Về sau này có thêm những
lời chú giải về kinh và luật đó, và được gọi chung là “luận” (abhidharma), kết
quả là có ba bộ sách gồm kinh, luật, và luận, tức là “Tam Tạng” (Tripitaka).
Dần dần xuất hiện những dị biệt trong những lời giải thích về giáo lý của Đức
Phật và giới luật của tự viện; và, điều đó gây ra sự phân rẽ trong cộng đồng
Phật giáo, đưa tới sự phân chia thành hai bộ phái chính yếu đó là Thượng Tọa Bộ
(Therevada) có tinh thần bảo thủ và Đại Chúng Bộ (mahasamghika) có tinh thần
cấp tiến. Mỗi bộ phái có một bộ kinh điển riêng, được coi là chính thức bao gồm
những quan điểm của mỗi phái.
