Tự Tánh Tam Bảo – Viên Ngọc Minh Châu

Các vị Tổ khi
xưa tu đắc đạo nhưng thân còn tại thế. Vì muốn hóa độ dễ dàng hơn, các Ngài
thường vẽ ra hình tượng các vị Bồ Tát, để diễn tả các pháp tu, để khuyên dạy và
giáo hóa chúng sanh. Người thế gian nếu chấp những hình tượng Bồ Tát đều là
linh tượng, thánh tượng theo thần quyền, có thể ban phước giáng họa, cầu nguyện
van xin, thì không lợi ích gì cho con đường tu tập bản thân. Chẳng những vậy,
điều cố chấp này còn làm cho con người yếu hèn, sanh tâm ỷ lại, thêm tâm ích
kỷ, ham muốn lợi riêng cho bản thân mình, gia đình mình. Rồi từ đó, con người
sống cuộc đời với tâm tranh chấp hơn thua, đấu tranh và đau khổ triền miên.

Khi vô thường
đến cướp mất người thân yêu, hay là chính bản thân đứng trước cửa tử, lúc bấy
giờ tâm con người bất an, đau đớn, hoảng loạn, kêu cứu, giờ phút đó không biết
rơi vào cảnh giới xấu tốt nào, địa ngục hay thiên đàng, Phật ở đâu, Bồ Tát ở
đâu, sao không thấy? Làm sao giữ được bình tĩnh để ra đi an lành trong giờ phút
đó? Câu hỏi này chúng ta cần phải tìm cho được giải đáp ngay bây giờ, trong lúc
thần thức còn sáng suốt, tâm trí còn ổn định. Sanh tử sự đại. Đó mới là sự cần
thiết quan trọng bậc nhất.

Trong các
chùa chiền, tự viện, tu viện, tôn tượng trang nghiêm được an trí bên cạnh Đức
Phật Bổn Sư Thích Ca, vị Bồ Tát thân đắp cà sa, hình tướng một vị tăng xuất
thế, tay phải cầm tích trượng, tay trái nâng viên ngọc minh châu tỏa sáng. Đó
là hình ảnh tôn tượng đại bi, đại nguyện, đại thánh, đại từ, bổn tôn Địa Tạng
Vương Bồ Tát. Ngài phát đại nguyện: Địa ngục vị không, thệ bất thành Phật. Tâm
nguyện Bồ Tát không muốn an hưởng Niết Bàn khi thấy chúng sanh còn quá nhiều
đau khổ.

Địa: sâu dầy, chắc cứng, kiên cố, sâu kín,
tối tăm.

Tạng: chứa đầy đủ, không hạn định, không đo
lường.

Trong đạo
Phật, Địa Tạng hàm ý đại địa bao la, tượng trưng cho tạng thức và căn tánh con
người có thể dung chứa tất cả thiện ác, tốt xấu, có chân thật, có giả dối. Tâm
con người có địa ngục và tâm con người cũng có niết bàn.

Tinh
thần mạnh mẽ vô úy, lý tưởng vị tha của một vị hình tướng xuất gia, luôn dấn
thân để cứu độ chúng sanh đang chịu khổ cảnh địa ngục kinh hoàng bởi vô minh.
Hình ảnh thân đắp cà sa, gương mặt đôn hậu từ ái, lòng đại từ đại bi cao cả, là
tấm gương sáng cho tất cả chúng sanh, tượng trưng cho “Tăng Bảo”, một trong ba
ngôi tam bảo quí hiếm. Tăng bảo là người tu xuất gia, là kho chứa châu báu diệu
pháp, mồi ngọn đuốc từ bi trí tuệ nơi Đức Thế Tôn, đem lợi lạc cho chúng sinh,
mở sáng trí tuệ cho người tu học Phật.

Mặc
dù sống trong nhà phiền não, nhưng người xuất thế tục gia được người đời tin
tưởng, là bậc thầy chỉ đường vượt qua rừng u minh tăm tối. Tâm từ bi độ lượng
bao dung của người tu, như thửa ruộng hạnh phúc an vui cho cuộc đời. Những lời thuyết pháp của Tăng bảo có sức mãnh liệt
phá tan những vọng tâm, vọng tưởng sâu kín tận trong tâm thức của những người
đang mê ngủ với thú vui tạm bợ, làm cho họ thức tỉnh.

Thân
đắp cà sa có ý nghĩa kham nhẫn, sống đời phạm hạnh thanh tịnh và còn là sức
mạnh của giới pháp, ngăn ngừa những tội lỗi của ác pháp. Chiếc áo cà sa che chở
cho người tu trong cuộc sống xã hội đầy tham vọng, sân hận và si mê. Người xuất
thế tục gia có nghị lực mạnh mẽ phát triển các thiện pháp, tự giải thoát cho
bản thân, phát tâm hạnh Bồ Tát vì người, không phải chuyện dễ dàng ai cũng làm
được.

Trong
37 phẩm trợ đạo, đức Phật dạy người tu cần phải có sức mạnh của Ngũ Căn (Tín,
Tấn, Niệm, Định, Tuệ), gọi là “Ngũ Lực”
gồm có:

1. Tín Lực: Sức mạnh của sự tin tưởng
vào chánh phápkhông
thối chuyển.

2. Tấn Lực: Sức mạnh của sự tinh tấn,
quyết tâm thành
tựu phạm hạnh trên đường tu.

3. Niệm Lực:
Sức mạnh
của tâm niệm, luôn ghi nhớ xa
rời điều ác, giữ giới trong sạch.

4. Định Lực:
Sức mạnh
của sự quán sát tâm và tập trung vào
thiền định, an nhiên tự tại.

5. Tuệ Lực: Sức mạnh của sự sáng suốt,
trí tuệ mạnh mẽ đi
đến bờ giác ngộ.

Tu
là ở nơi nội tâm có chánh tín sáng suốt và tư duy thanh tịnh, không phải ở hình
tướng bên ngoài. Con người dù thân còn tại gia nhưng tâm xuất gia đều có thể
thực hành “Ngũ Lực” mạnh mẽ và phát hạnh nguyện Bồ Tát như người xuất gia đắp y
giải thoát vậy.

Tu là noi
theo hạnh nguyện Bồ Tát Địa Tạng, thấy được trong tâm địa con người có nghiệp
lành, có nghiệp dữ, có tốt có xấu, có địa ngục, có niết bàn và có tự tâm tự
tánh “Tăng Bảo” thanh tịnh. Từ đó có thể tự tu, tự giác ngộ giải thoát cho
chính bản thân và mọi người hữu duyên, như hạnh nguyện của người xuất gia đắp y
giải thoát vậy.

Người biết
cách tu, phải tự lực, tự giác ngộ, tự chuyển đổi tâm địa của chính bản thân,
đến khi hoàn toàn không một tạp niệm nào sinh khởi nữa, tức là địa ngục đã
trống không, lúc đó được giải thoát.

Đó chính là Tự Tánh “Tăng Bảo” thanh tịnh, mà ai ai
cũng có.

Địa ngục
không nhất thiết khi con người chết đi
mới thấy, địa ngục ở ngay cõi đời ngũ trược ác thế. Địa ngục sanh ly tử biệt,
địa ngục tù giam cấm cố tra tấn, địa ngục bịnh hoạn, đau đớn, rên xiết. Thật là
quá nhiều địa ngục ngay trước mắt, con người phải chịu đền trả quả báo gây tạo
ra nhiều đời nhiều kiếp trong lục đạo luân hồi.

Bồ Tát Địa
Tạng tay cầm Tích Trượng biểu dương sức mạnh của Chánh Pháp. Năng lực của Tích
Trượng hay Thiền Trượng là tâm đại từ đại bi của Bồ Tát, dùng chánh pháp chuyển
hóa tâm địa con người đầy tham lam, hận thù, đố kỵ, si mê mù quáng có thể thức
tỉnh kịp thời. Như những cánh hoa sen nở thơm tho thanh khiết, kết tụ của sự giác
ngộ giải thoát, hoa sen đều từ gốc bùn tanh. Mục đích của người tu là phải có
chánh pháp, hiểu tận tường thấu đáo, thực hành đúng theo lời Phật dạy. Chánh
pháp chính là hiệu quả của “Tích Trượng phá cửa địa ngục”, là gậy vàng
đập tan gông cùm xiềng xích trói buộc của địa ngục phiền não đau khổ.

Xuất gia hay
tại gia đều có thể tự tu theo pháp “lục độ ba la mật”, trang nghiêm thân tướng
với bố thí, trì giới, kham nhẫn, tinh tấn, thiền định và trí tuệ, để đạt tự
tánh “Pháp Bảo” chân chánh. Từ đó phát sanh trí tuệ, phá vỡ cửa địa ngục vô
minh nhiều kiếp luân hồi, tâm luôn hướng về Bồ Tát hạnh để cứu khổ chúng sinh. Người
tu theo con đường chân chính của Đức Phật chỉ dạy, sống trong chánh pháp được
an lạc hạnh phúc. Dù chưa thành Phật, chưa an hưởng niết bàn, nhưng ở mọi cảnh
giới đều có thể tự độ và độ tha như hạnh nguyện Bồ Tát Địa Tạng. Còn sống trên
đời, còn khỏe mạnh, con người nên dành nhiều thì giờ vào việc tu học, tự quán
sát, tự soi vào tâm địa chính bản thân, bởi vì Phật dạy thân người khó được và được
thân người là dễ tu nhất.

Trên đường tu
học đạo, con người thường phải trải qua nhiều chông gai thử thách. Nào trùng
độc, rắn dữ, cám dỗ của ngũ dục (tài, sắc, danh, thực, thùy), tiền của, sắc
đẹp, danh lợi, ăn uống, ngủ nghỉ, ngày tháng rong chơi, ai nói gì cũng tin, ai
bảo làm gì cũng nghe theo. Những thứ tà pháp đó dẫn dắt con người lạc vào con
đường tà đạo đầy bóng tối tội lỗi. Chánh pháp là cứu cánh tận diệt tội lỗi, dứt
trừ thói quen tạo nghiệp đua đòi và nhiều tật xấu tiềm ẩn trong kho tàng tâm
thức con người. Khi hiểu tận tường giáo pháp trong kinh điển, thực hành và suy
ngẫm thấu đáo lời Phật dạy, chuyển hóa tâm địa si mê sâu nặng trong tàng thức
và tâm ích kỷ mù quáng, con người thức tỉnh kịp thời, đó là giải thoát.

Đức Phật dạy:
“Phải luôn luôn quán chiếu nội tâm,
thúc liễm vọng tâm vọng thức để tự giác ngộ. Tâm làm chủ mọi hành động, mọi
nghiệp lực. Tâm là địa ngục, tâm cũng là niết bàn. Con người phải hứng chịu mọi
quả báo an lạc hay đau khổ do chính mình tạo ra. Chính tự thân mới có đủ năng
lực đưa mình ra khỏi địa ngục đau khổ mà thôi”.

Địa Tạng là
tâm địa sâu kín chân thật của con người, khi thức tỉnh biết tàm quí, sám hối
tội lỗi, chấm dứt nghiệp dữ. Chuyển hóa, sửa đổi tâm niệm xấu ác thành thiện
lành chính là con đường giải thoát ra khỏi luân hồi, tam đồ ác đạo: địa ngục,
ngạ quỉ, súc sinh. Hiểu được đạo lý như vậy thì rất có lợi lạc cho việc tu
nhân, tích phước, kiệm đức, cứu người giúp đời. Người đời có thể che giấu được
tâm tốt hay xấu với người xung quanh, nhưng không gạt được tâm địa của chính
mình.

Nhận ra được
chân lý sống, con người biết dùng chánh pháp làm phương tiện thanh lọc những tư
tưởng ô nhiễm bám vào tâm thức nhiều đời nhiều kiếp. Thực hành lời Phật dạy,
suy tư và tinh tấn phát huy định lực tự thân, vững bước tu tập cho đến khi đạt
được Tự Tánh “Pháp Bảo” chân chánh,
thân tâm được tự tại giải thoát khỏi cảnh giới địa ngục.

Bồ
Tát Địa Tạng tay nâng viên ngọc Minh Châu, tượng trưng cho vật thể vô cùng quí
giá, ánh sáng của ngọc Minh Châu có thể soi sáng trong bóng tối vô minh. Hình
tượng Phật và Bồ Tát thường được diễn tả những tia hào quang, chiếu sáng xung
quanh đầu hay toàn thân,
chính là nghĩa đó.

Theo
kinh sách, ánh sáng mang ý nghĩa là trí tuệ cao tột và sự sáng suốt thanh tịnh
của những bậc giác ngộ siêu phàm, các vị chứng chánh đẳng chánh giác mới có
được. Chư Phật, Chư Bồ Tát và Chư Tổ đắc đạo được người đời tin tưởng, là bậc
thầy chỉ đường, cứu giúp con người vượt qua rừng u minh tăm tối. Con người nhờ
được chỉ dẫn, cố gắng tìm cho ra viên
ngọc Minh Châu tượng trưng cho trí tuệ sáng ngời của tự tâm.

Viên
ngọc Minh Châu tiêu biểu cho Phật tánh sáng suốt bất sanh bất diệt của con
người mà ai cũng có. Trí tuệ cũng do từ bản tâm tự lực con người thanh tịnh mà
được. Muôn pháp đều ở tại tâm, tùy tâm biến hiện.

Viên
ngọc Minh Châu là ý nghĩa sự tỉnh thức giác ngộ của Phật tánh có công năng
chiếu rọi vào sâu tận tâm địa của con người, vượt lên trên tất cả sự thấy biết
của phàm phu. Nhưng con người vì sống trong sáu cõi luân hồi nhiều đời nhiều
kiếp mê mờ nên không thấy được cái quí giá của tự thân, cứ lo mãi tìm Phật, cầu
Bồ Tát bên ngoài.

Người
có được ý chí mạnh mẽ, phát huy tinh thần tự giác, sống không chọn ăn ngon mặc
sang, không hơn thua tranh chấp, biết sợ nhân quả, hiểu rõ vô thường, thân này
trăm năm rồi cũng tan rã. Nếu tất cả những đòi hỏi của con người biết tùy theo
khả năng và chỉ là phương tiện cần thiết, biết đủ cho cuộc sống, thì đạt được
sự tự do và giải thoát khỏi sự trói buộc ngục tù của lòng tham sân si.

“Phật
Bảo” là một trong ba ngôi báu của Tự Tánh Tam Bảo sáng suốt nhất, là kho chứa
đựng châu báu rạng ngời và cao cả nhất. Tinh
thần của đạo Phật không chấp nhận sự dựa dẫm, ỷ lại vào các hiện tượng linh
thiêng huyền bí hay cầu nguyện vì lòng tham lam và ích kỷ. Người tu theo
Phật phải có ý chí cương quyết phá tan mọi cám dỗ của danh lợi, không bị sáu
trần (sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp) trói buộc, tìm cho được tự tánh “Phật
Bảo” sáng suốt của tự tâm. Tâm mê là
chúng sanh, tâm giác là Phật. Tâm mê ở địa ngục, tâm giác ở niết bàn.

Trong
Kinh Kim Cang, Lục Tổ Huệ Năng ngộ được Tự Tâm Tự Tánh Tam Bảo sẵn có nơi tự
thân mỗi người:

Nghĩa
là: Con người không chấp giữ bất cứ việc gì cho riêng mình, đừng thấy sắc sanh
phân biệt thương ghét, đừng vì cao lương mỹ vị mất cảnh giác, đừng vì lợi dưỡng
sung sướng sanh tâm tham đắm. Không có chỗ dính mắc thì không có địa ngục khổ
đau phiền não, tâm được nhẹ nhàng an lành giải thoát. Tâm “vô sở trụ” là tâm bồ
đề, là ngọc Minh Châu sáng ngời trí tuệ. Đó chính là Tự Tánh “Phật Bảo” sáng suốt, dù sống ở cảnh giới nào cũng được an
vui tự tại.

Tóm
lại, Bồ Tát Địa Tạng một tay nắm vững tích trượng (Từ Bi), một tay nắm chắc viên ngọc (Trí Tuệ), không phải là vị thần linh, và không có khả năng phá cửa
địa ngục cứu chúng sanh theo nghĩa đen, bởi
vì như vậy trái với luật nhân quả và hiểu như vậy
kinh Bát Nhã gọi là vọng tưởng điên đảo.

BồTát Địa Tạng biểu trưng Chánh Tín đủ
hai yếu tố: Từ Bi và Trí Tuệ. Người
tu theo lời Phật dạy cần có chánh tín. Không có chánh tín, con người sẽ dựa vào
thần quyền, dựa vào tha lực, nghĩ rằng tiền của, tài sản có thể mua chuộc được
thần linh, và cầu nguyện Bồ Tát Địa Tạng cứu vớt sau khi chết. Cho nên người mê tín
không quan tâm đến chánh pháp, suốt đời chỉ lo hơn thua tranh đấu, tạo nghiệp,
chứ không sớm biết tu tâm dưỡng tánh, dừng nghiệp và chuyển nghiệp. Từ đó, con
người sẽ rơi vào trầm luân đau khổ của sanh tử không thoát ra được.

Người
sáng suốt biết quan tâm đến chánh pháp, sớm thức tỉnh, rốt ráo thanh lọc thân
tâm, vun bồi công đức, dụng công tu tập càng nhiều thì minh tâm kiến tánh càng
sớm đạt thành. Thấy được Phật Pháp Tăng
tự tâm tức là hằng sống trong “Tự
Tánh Tam Bảo”.

TỰ TÁNH PHẬT BẢO:

Viên ngọc Minh Châu quí hiếm, là trí tuệ viên mãn, là Phật tánh
sáng suốt, có công năng phá trừ vô minh và đạt chánh đẳng chánh giác.

TỰ TÁNH PHÁP BẢO:

Tích trượng Chánh Pháp nặng ngàn cân, là sức mạnh từ bi chân chánh
vô úy của các pháp, có công năng tự giải thoát khỏi địa ngục đau khổ của thân
tâm.

TỰ TÁNH TĂNG BẢO:

Tướng xuất gia và Tâm thanh tịnh. Tuy sống tại thế gian, nhưng Tâm
xuất gia, hành Bồ Tát đạo, tự độ độ tha, chính là các vị chân tu thật học, một
lòng không thối chuyển.