Tác giả: Đức Đạt Lai Lạt Ma
Anh dịch: Jeffrey Hopkins
Chuyển ngữ: Tuệ Uyển
Với từ ái các con sẽ đạt được tám phẩm chất thánh thiện –
Chư thiên và con người sẽ thân thiện,
Ngay cả những phi nhân sẽ hộ vệ,
Các con sẽ có nhiều niềm vui tinh thần và vật chất,
Không phải cố gắng các con cũng sẽ đạt được những mục tiêu của các con.
Và được tái sinh trong những tình trạng diệu kỳ
– LONG THỌ, Tràng Hoa Quý Báu
Trau
dồi từ ái làm tiến bộ nguyện ước chúng sinh đánh mất hạnh phúc sẽ gặp gở hạnh
phúc và nguyên nhân của nó. Bây giờ, mục
tiêu là để mở rộng chu vi từ ái của chúng ta vượt khỏi phạm vi hiện tại. Chẳng hạn sự mở rộng sẽ đến một cách tự nhiên
trong sự thực tập của chúng ta sau khi đã phát triển một cảm nhận tình cảm với
người khác, những người muốn hạnh phúc và không muốn khổ đau. Nhưng bước trước kia đã chuẩn bị để chúng ta
có thể mở rộng một cách dễ dàng cảm giác nồng ấm đến càng nhiều chúng sinh hơn,
đem họ vào trong tình cảm của chúng ta bất chấp họ là thân hữu, người trung
tính hay kẻ thù trong hiện tại.
Nhưng
ở những giai tầng đầu của sự thực tập, chúng ta có những trình độ khác nhau của
từ ái – mạnh mẽ hơn cho những ai, trong kiếp sống hiện tại, gần gũi hơn với
chúng ta và yếu kém hơn cho những ai trong hiện tại không quá gần gũi. Khi chúng ta thực tập và tiến bộ dần dần,
năng lực của lòng từ ái của chúng ta sẽ không phân biệt giữa những người thân
và thù. Lòng từ ái yêu thương lan tỏa
cùng khắp, bình đẳng như vậy không đến ngay lập tức; nó phải được trau dồi. Như tôi đã nói trước đây, trong những giai tầng
khởi đầu của sự thực tập, từ ái, bi mẫn, niềm tin, v.v… thường lẫn lộn với một
ít cảm xúc phiền não. Những kỷ năng quán
chiếu phản ảnh là cần thiết đề mở rộng phạm vi lòng từ ái yêu thương của chúng
ta bao trùm ngày càng nhiều người hơn.
TRAU
DỒI LÒNG TỪ ÁI YÊU THƯƠNG
Thật
dễ dàng hơn để bắt đầu với người thân, vậy thì hãy bắt đầu ở đây để kinh nghiệm
sự thay đổi nhận thức thành tâm khi chúng
ta quan tâm đến họ từng người một:
1– Bắt đầu với người thân nhất, hãy nghĩ:
Đây là người muốn
hạnh phúc nhưng đã đánh mất. Thật là dễ thương làm sao nếu người ấy có thể thấm
đẩm với hạnh phúc và tất cả những nguyên nhân của nó.
Thiền quán về đề
mục này thật dài lâu cho đến khi chúng ta phát sinh một cảm nhận yêu mến người
thân nhất như cách một bà mẹ yêu mến đứa con yêu thương của bà. Mặc dù điều này sẽ dễ dàng cho chúng ta để thực
hiện cho người thân nhất, một người tốt với ta, hãy từ từ, và chú ý cảm nhận của
chúng ta, đây sẽ là kiễu mẫu để ta mở rộng đến người khác.
2- Tiếp tục cùng phương pháp thiền quán với sự
quan tâm đến nhiều người thân hữu hơn cho đến khi nguyện ước này cho hạnh phúc
và cho nguyên nhân của nó mạnh mẽ tương đồng với tất cả mọi người trong họ. Từng người một:
Nếu cảm giác ở
đây của chúng ta không mạnh mẽ như những người này là người thân nhất, làm sống
lại tác động của những bước trước; phản chiếu trên sự tương đồng của tất cả những
người thân trong sự mong muốn hạnh phúc và không muốn khổ đau; phản chiếu rằng
trong phạm vi của sự luân hồi, họ đã từng là người thân nhất của ta – đã từng
ân cần một cách bình đẳng với ta,và xứng đáng để được đền đáp lại lòng ân cần tử
tế ấy.
3- Tưởng tượng một người trung tính trước mặt chúng
ta, nghĩ một cách sâu lắng rằng:
Con người này muốn
hạnh phúc nhưng đã đánh mất. Thật là dễ
thương làm sao nếu người ấy có thể thấm đẩm với hạnh phúc và tất cả những
nguyên nhân của nó.
Hãy chắc chắn đừng để sự thiền quán này bẹp dí thành
chỉ là chữ nghĩa: mục tiêu của chữ nghĩa là sự chuyển hóa.
4- Tiếp tục cùng sự thiền quán với sự quan tâm đến
nhiều người trung tính hơn cho đến khi nguyện ước này vì sự hạnh phúc và tất cả
những nguyên nhân của nó là mạnh mẽ đồng đẳng cho người thân và người trung
tính.
5- Tưởng tượng những kẻ thù tối thiểu trước mặt chúng ta,
quán chiếu:
Con người này muốn
hạnh phúc nhưng đã đánh mất. Thật là dễ
thương làm sao nếu người ấy có thể thấm đẩm với hạnh phúc và tất cả những
nguyên nhân của nó.
Duy trì với sự thực
tập này cho đến khi ta thực sự cảm nhận cùng lòng nguyện ước chân thành vì hạnh
phúc và nguyên nhân của nó cho người này, người đã làm tổn hại ta và người thân
của ta – cho đến khi nguyện ước này mạnh mẽ như những người thân và người trung
tính.
6- Tiếp tục cùng sự thực tập với sự quan tâm đến một
kẻ thù khác, chẳng hạn như ai đấy đã làm cho ta chán nãn tại sở làm hay ở nơi
công cộng. Với mỗi sự thành công mới,
đưa thêm những kẻ thù càng lúc càng nhiều hơn, dần dần mở rộng phạm vi lòng từ
ái yêu thương của chúng ta.
Lòng
từ ái yêu thương không thành kiến là khó khăn không thể phủ nhận, nhưng nếu
chúng ta thực tập cách này với một sự quyết tâm lớn lao, thế rồi ngày qua ngày,
tuần qua tuần, tháng qua tháng, thái độ của chúng ta sẽ được chuyển hóa.
LÀM SÂU SẮC LÒNG
TỪ ÁI YÊU THƯƠNG
Làm
nổi bật kinh nghiệm của việc tìm cầu sự cát tường của người khác một cách mật
thiết bằng việc bổ sung một nguyện ước mạnh mẽ hơn, kêu gọi cho một sự cải thiện của họ để tạo
nên hiệu quả. Hãy sử dụng cùng kiểu mẫu như trên.
1- Bắt đầu với
người thân nhất, hãy nghĩ:
Con người này muốn
hạnh phúc nhưng đã đánh mất. Nguyện cho
người này được thấm đẩm với hạnh phúc và tất cả những nguyên nhân của nó.
2- Mở rộng cùng nguyện ước đến nhiều người thân hữu
hơn cho đến khi lời kêu gọi cho hạnh phúc và nguyên nhân của nó là mạnh mẽ đồng
đẳng cho tất cả bọn họ.
Con
người này muốn hạnh phúc nhưng đã đánh mất. Nguyện cho người này được thấm đẩm với hạnh phúc và tất cả những nguyên
nhân của nó.
3- Tưởng tượng một người trung tính trước mặt ta,
nghĩ từ chiều sâu của đáy lòng:
Con
người này muốn hạnh phúc nhưng đã đánh mất. Nguyện cho người này được thấm đẩm với hạnh phúc và tất cả những nguyên
nhân của nó.
4- Tiếp tục
cùng sự thiền quán với sự quan tâm đến nhiều người trung tính hơn cho đến khi lời
kêu gọi cho hạnh phúc và nguyên nhân của nó là mạnh mẽ đồng đẳng cho người thân
và người trung tính.
5- Tưởng tượng
những kẻ thù tối thiểu trước mặt chúng ta, quán chiếu:
Con người này muốn
hạnh phúc nhưng đã đánh mất. Nguyện cho
người này được thấm đẩm với hạnh phúc và tất cả những nguyên nhân của nó.
Áp
dụng những sự quán chiếu đa dạng căn cứ trên những bước phía trước cho đến
chúng ta trải nghiệm cùng lòng mong muốn chân thành cho hạnh phúc và tất cả những
nguyên nhân của nó cho con người này những người đã từng làm tổn hại ta và người
thân của ta – cho đến khi cũng mạnh mẽ như là đối với người thân và người trung
tính. Điều này cần thời gian.
6- Tiếp tục cùng phương pháp thiền quán với sự quan
tâm đến một người thù khác, người nào đấy đã từng quấy nhiễu và làm ta khó chịu.
Con người này muốn
hạnh phúc nhưng đã đánh mất. Nguyện cho
người này được thấm đẩm với hạnh phúc và tất cả những nguyên nhân của nó.
Khi
cảm giác của chúng ta là mạnh mẽ và chân thành, rồi thì quan tâm đến một kẻ thù
khác, và rồi một kẻ thù khác, dần dần mở rộng chi vi lòng từ ái yêu thương của
chúng ta. Hiệu quả là thậm thâm.
ĐẢM
ĐƯƠNG NHIỆM VỤ
Sự
phát sinh lòng từ ái và bi mẫn này cho người khác thay đổi chúng ta, nhưng những
con người là đối tượng của những cảm nhận này vẫn đang khổ đau. Đã phát sinh hai trình độ của từ ái yêu
thương, bước tiếp theo là phát triển khuynh hướng mạnh mẽ hơn, “tôi sẽ làm
bất cứ điều gì tôi có thể để làm cho người ấy được thấm đẩm với hạnh phúc và tất
cả những nguyên nhân của hạnh phúc!” Ở đây, chúng ta ở trong một quyết
tâm mạnh mẽ không chỉ để thay đổi thái độ của chính chúng ta trong tâm mà thật
sự là để giúp đở những chúng sinh khác trở nên được thiết lập trong hạnh phúc
qua nổ lực của chính chúng ta.
Khuynh
hướng cao thượng sẽ ban cho chúng ta một lòng can đảm để dấn thân trong nhiệm vụ
to lớn vì lợi ích của tất cả chúng sinh. Khi chúng ta có sức mạnh của tâm, càng gian lao thử thách, ý chi càng lớn
mạnh hơn sẽ là quyết tâm và lòng can đảm của chúng ta. Gian khó sẽ phục vụ để làm sắc bén sự quyết tâm của chúng ta.
Nơi
nào có ý chí, sẽ có một cung cách, thật sự đúng đắn. Khi chúng ta bị vướng vào một hoàn cảnh khó
khăn, nếu ý chí chúng ta, hay lòng can đảm, nhỏ bé đi, nếu chúng ta rơi vào sự lười biếng hay cảm thấy kinh khủng với
nhiệm vụ, nghĩ rằng chúng ta không thể tháo gở sự khó khăn này, sự suy giảm ý
chí này không bảo vệ chúng ta khỏi khổ đau và sẽ có khuynh hướng tạo thêm khổ
đau. Chúng ta phải phát sinh lòng can đảm
đồng đẳng với kích thước những khó khăn mà chúng ta đối diện.
Kỷ
năng sau đây sẽ làm sâu sắc ý chí của chúng ta và cảm nhận liên hệ:
1- Bắt đầu với
người thân nhất, hãy nghĩ:
Tôi sẽ làm bất cứ
điều gì tôi có thể để làm cho người ấy thấm đẩm với hạnh phúc và tất cả nguyên
nhân của hạnh phúc!
Chú ý sức mạnh cảm
giác liên hệ của chúng ta, cảm nhận có ý nghĩa với chúng ta.
2- Hãy mở rộng cùng mục tiêu đến nhiều hơn những người
thân hữu cho đến khi sự liên hệ của chúng ta trong sự đạt đến hạnh phúc và tất
cả những nguyên nhân của nó là mạnh mẽ đồng đẳng cho tất cả những người ấy.
Tôi
sẽ làm bất cứ điều gì tôi có thể để làm cho người ấy thấm đẩm với hạnh phúc và
tất cả nguyên nhân của hạnh phúc!
3- Tưởng tượng
một người trung tính trước mặt chúng ta, nghĩ trong chiều sâu thẩm:
Tôi sẽ làm bất cứ
điều gì tôi có thể để làm cho người ấy thấm đẩm với hạnh phúc và tất cả nguyên
nhân của hạnh phúc!
4- Tiếp tục cùng đề mục thiền quán với sự quan tâm đến
nhiều và nhiều hơn những người trung tính cho đến khi sự liên hệ của chúng ta
trong sự đạt đến hạnh phúc và tất cả những nguyên nhân của nó là mạnh mẽ đồng đẳng
cho những người thân và người trung tính.
5- Tưởng tượng
những kẻ thù tối thiểu trước mặt chúng
ta, quán chiếu:
Tôi sẽ làm bất cứ
điều gì tôi có thể để làm cho người ấy thấm đẩm với hạnh phúc và tất cả nguyên
nhân của hạnh phúc!
Tiếp
tục thiền quán cho đến khi ta kinh nghiệm – một cách mạnh mẽ như chúng ta hành
động với người thân và người trung tính – cùng sự liên hệ sâu thẩm trong sự đạt
đến hạnh phúc và tất cả những nguyên nhân của nó. Điều này cần thời gian.
6- Tiếp tục sự thực tập với một kẻ thù khác, người nào đấy đã từng quấy nhiễu
và làm ta khó chịu:
Tôi sẽ làm bất cứ
điều gì tôi có thể để làm cho người ấy thấm đẩm với hạnh phúc và tất cả nguyên
nhân của hạnh phúc!
Khi
cảm nhận của chúng ta mạnh mẽ và chân thành, thế thì quan tâm đến một kẻ thù
khác, dần dần mở rộng phạm vi chí nguyện từ ái yêu thương của chúng ta. Chúng ta sẽ phải ngạc nhiên với những hiệu quả
ấy.
KỶ
NĂNG HỔ TRỢ
Trong
sự thực tập hàng ngày, phản chiếu trên những lợi ích của từ ái, bi mẫn, ân cần
tử tế, v.v… sau đó phản chiếu trên những bất lợi của sân giận. Sự quán chiếu liên tục ý nghĩa như vậy, sự hiểu
rõ giá trị về từ ái lớn mạnh, việc làm hồi
phục và tăng cường – tất cả có ảnh hưởng đến việc làm giảm thiểu cấu trúc của
chúng ta cho thù hận và đạt được sự quan tâm của chúng ta cho từ ái yêu
thương. Qua năng lực của sự thấu hiểu
này, ngay cả sân giận sẽ thay đổi chức năng của nó và được làm cho giảm bớt đi.
***
Đây
là phương pháp để thực tập: với thời gian, những thái độ tinh thần có thể thay
đổi. Tất cả những phẩm chất tốt đẹp được
gieo trồng và trau dồi qua hàng tháng và năm. Chúng ta không thể đoán rằng đi ngủ đêm nay như một người bình thường và
thức dậy sáng mai với sự thân chứng cao thượng.
Tâm Lộ ngày 14-3-2012
Bài
liên hệ:
9-
Khác biệt giữa từ
ái và luyến ái
10-
Từ ái: Căn bản của
nhân quyền
